Militaria, historia, eksploracja » Najnowsza historia Polski, walka o niepodległość

Walki polsko-ukraińskie w Przemyślu w 1918 roku

  Prezentowany – 9 zeszyt serii Architectura et Ars Militaris poświęcony jest konfliktowi polsko-ukraińskiemu w pierwszych dniach listopada 1918 roku, a rozgrywającemu się na ulicach Przemyśla.  Przypomina cztery, często zapomniane lub prawie nieznane teksty, które ukazały się drukiem w dwudziestoleciu międzywojennym. Są to: rozprawa kpt. Hugo Zielińskiego, Oswobodzenie Przemyśla w listopadzie 1918 roku (Zarys), (wyd. Wojskowe Biuro Historyczne, Warszawa 1934), wspomnienia zaangażowanego w konflikt ks. Józefa Panasia, Z ciężkich dni Przemyśla (zapiski kronikarskie naocznego świadka), (wyd. nakładem Księgarni St. Rehmana, Lwów 1920), oraz 2 artykuły opublikowane w 46 numerze „Tygodnika Przemyskiego” z 1928 roku – Kazimierza Junga, Kolejarze przemyscy w walce o niepodległość oraz Rudolfa Burdy, Przed 10-ma laty. (Bolszewicy z Zasania). Dokonując takiego właśnie wyboru, wydawca dał każdemu możliwość jak najszerszego spojrzenia na burzliwe początki niepodległości w Przemyślu. Czytelnik znajdzie tu więc szczegółową analizę sytuacji militarnej (głównie strony polskiej) i opis przebiegu działań zbrojnych w mieście, zarys problemów społecznych, towarzyszących upadkowi Austro-Węgier i narodzinom państwowości polskiej, informacje na temat życia politycznego i zaangażowania w nie poszczególnych narodowości, czy również udziału grup zawodowych w konflikcie zbrojnym.
   We wszystkich tekstach zachowano oryginalną ortografię i nieco archaiczny styl. Dokonano jedynie drobnych poprawek, wynikających z błędów drukarskich. Nie zdecydowano się również na zastosowanie komentarzy redakcyjnych, uznając chyba nie bez racji, że konfrontacja poszczególnych tekstów pozwoli samemu Czytelnikowi na wyrobienie własnej opinii w kwestiach spornych.